Mình vừa đi tour 3 ngày 2 đêm khám phá hố sụp Kong – Hang Hổ – Hang Over – Hang Pygmy nằm trong VGQ Phong Nha – Kẻ Bàng ở Quảng Bình của đơn vị tour Jungle Boss. Đây là tour mà hiện tại Jungle Boss đang được độc quyền khai thác và dưới đây là review chi tiết về tour này.

Thông tin cơ bản

Vườn quốc gia (VQG) Phong Nha – Kẻ Bàng, Quảng Bình

Tên gọi VQG ghép từ hai thành phần: tên động Phong Nha và tên khu vực rừng núi đá vôi Kẻ Bàng, thuộc huyện Bố Trạch và Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, giáp với biên giới Lào. Hiện tại Phong Nha – Kẻ Bàng là VQG lớn nhất Việt Nam, được bảo tồn tốt nhất và duy nhất được Unesco công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.

Với việc bổ sung thêm 44 hang động mới được khám phá thì đến hiện tại đã ghi nhận có tổng số 405 hang động được phát hiện ở khu vực Phong Nha – Kẻ Bàng (số liệu năm 2018) nên VQG này còn có tên gọi khác là “vương quốc hang động”. Theo HDV trong chuyến vừa rồi nói thì đây mới chỉ là 60% số lượng hang được phát hiện, vẫn còn 40% nữa chờ khám phá và…đặt tên (làm khá nhiều anh em trong chuyến vừa rồi háo hức mong…đi lạc để rồi bất ngờ phát hiện ra một cái hang mới rồi đặt tên như hang Lươn, hang Bê Cừu…). Việc các tour khám phá mạo hiểm, thám hiểm nở rộ trong khoảng vài năm trở lại đây thu hút sự quan tâm của cộng đồng du lịch trong và ngoài nước khiến cho cái tên Phong Nha – Kẻ Bàng hay Quảng Bình ngày càng trở lên hot hơn bao giờ hết.

Hệ thống hang Hổ – hang Over – hang Pygmy

Hang phát hiện dấu chân hổ (nên được gọi là hang Hổ), một trong 2 hang động có ngọc động cùng với Sơn Đòong và hang động lớn thứ 4 thế giới là những gì bạn cần nhớ về 3 hang động này. Gọi là hệ thống hang bởi thực tế 3 hang này trước đây là một hang liên tục, tuy nhiên trải qua thời gian thì phần giữa bị sụp xuống 2 chỗ khiến hang bị cắt thành 3 đoạn và được đặt 3 cái tên khác nhau như trên, mỗi phần sụp đó dài khoảng 100-200m, có thể gọi như những con sông đá lộ thiên, lổm nhổm toàn đá là đá và rất nhiều cây cối xâm nhập.

Hố sụp Kong (Kong Collapse)

Ban đầu được đặt tên là Enclosed Doline (hố sụp Ngõ Cụt), sau đó được đổi tên thành Kong Collapse vì nhìn từ trên cao có hình dáng như đầu của chú khỉ Kong, có độ sâu từ đáy lên tới đỉnh hố là 450 – 500m và được coi là hố sụp sâu nhất thế giới hiện tại (chưa được kiểm chứng). Hố sụp Kong được tìm thấy khi các nhà thám hiểm bơi vào dòng sông ngầm bên trong hang Đại Ả và từ khi tìm được đường từ hố sụp Kong sang điểm giữa của hang Hổ (năm 2020) thì đây trở thành một tour khám phá hệ thống hang này.

Chi tiết hành trình

Di chuyển

Các tour thường tập trung đoàn tại trụ sở của Jungle Boss ở trung tâm Phong Nha vào 8h sáng ngày đầu tiên. Nên để tới được Phong Nha đúng giờ hẹn thì bạn có các cách như sau:

Đi máy bay: Thường mỗi ngày có khoảng 3-4 chuyến bay từ Hà Nội, Hồ Chí Minh đi sân bay Đồng Hới, thời gian bay chỉ mất khoảng 1 tiếng đồng hồ nhưng không có chuyến bay buổi sáng sớm.

Đi tàu hỏa: có nhiều chuyến trong ngày, như đợt mình đi thì có 4 chuyến trong một ngày, thời gian đi tàu thì mất khoảng 11 tiếng từ Hà Nội và 25 tiếng từ Hồ Chí Minh. Các bạn nên lựa khoang giường nằm điều hòa để có thể nghỉ ngơi thoải mái cũng như tận hưởng phong cảnh thay đổi trên đường đi. Nếu bạn từ Hồ Chí Mình mà vẫn muốn trải nghiệm tàu thì bạn nên bay ra Đà Nẵng hoặc Huế rồi đi tàu tới Đồng Hới (từ Đà Nẵng tới Đồng Hới là 6 tiếng và từ Huế là 3 tiếng đi tàu).

Thường với 2 phương tiện này thì bạn sẽ cần đi trước 1 ngày và nghỉ tại Phong Nha vào buổi tối hôm trước. Đợt mình đi thì bên tour có đưa đón tại sân bay và ga, chỉ cần báo trước giờ đến Đồng Hới là họ sẽ bố trí xe đón vào Phong Nha (quãng đường từ Đồng Hới vào Phong Nha là 45 km, mất khoảng 40 phút di chuyển).

Đi xe khách giường nằm đêm: Để tiết kiệm thời gian nhất thì bạn nên đi xe giường nằm. Từ Hà Nội thì có xe giường nằm xuất phát lúc 7h tối và đi thẳng vào Phong Nha, đến Phong Nha khoảng 5h sáng. Bạn vẫn sẽ kịp vệ sinh ăn sáng trước khi tập trung đoàn. Nếu bạn ở Hồ Chí Minh thì không nên chọn lựa chọn này, bay là tốt nhất nhé.

3 ngày chính của tour

Nếu bạn nào đã từng leo các núi phía Bắc như Bạch Mộc Lương Tử, Nhìu Cồ San, Putaleng, Tà Xùa…thì yên tâm là hành trình này sẽ rất dễ dàng với bạn.

Ngày 1: Phong Nha – Km24 đường 20 Quyết Thắng – Đi bộ 12 km xuyên rừng – Bơi 300m vào hố sụp Kong

8h sáng tập trung đoàn ở trụ sở Jungle Boss, ở đây bạn sẽ được phổ biến về hành trình tour, mượn giày bộ đội, dép sandal, gửi đồ cho porter (3kg/người) để mang tới chỗ cắm trại buổi tối, mượn khăn tắm (cái này mình thấy hay này vì trong lịch trình có những đoạn bạn phải bơi, người ướt và lạnh, bơi lên có khăn tắm lau người cho khô rồi hôm hết tour trả lại, đỡ phải chuẩn bị nhiều đồ)

Đến khoảng 9h thì đoàn sẽ lên ô tô di chuyển tới KM24 đường 20 Quyết Thắng nằm trong VGQ Phong Nha – Kẻ Bàng. Ngồi trên xe được HDV kể cho các câu chuyện về chiến tranh Việt Nam – Mỹ, về đường 20 Quyết Thắng, sự tích miếu 8 cô…cũng hay.

Tới khoảng 10h bắt đầu trekking xuyên rừng, đường rừng đoạn này không có gì đáng ngại với một vài con dốc nhỏ, vài con suối cũng nhỏ nốt. Cảnh rừng cũng không có mấy đặc biệt hay có điểm nào highlight mà bạn phải wow lên, chỉ phải lưu ý đeo găng tay bảo hộ (cái này được bên tour cung cấp) để tránh bị gai nhọn ở các thân cây đâm phải, vùng này có cây mây gai rất sắc và cứng. À đi trong rừng được cái nhiều cây, không lo nắng.

Cái bạn cần quan tâm nhất ở đoạn này là “VẮT”. Rừng ở khu vực thấp, nhiệt đới ẩm rất nhiều vắt, không như bạn đi núi cao ở Tây Bắc, rừng cận ôn đới lạnh. Hôm mình đi là trời nắng mà còn rất nhiều người bị vắt bám, mỗi người 2-3 con gì đó, dù rằng đây là số lượng không đáng kể. Nếu bạn đi vào ngày trời mưa nữa thì ôi thôi mình đảm bảo chắc sẽ không dưới 5 con đâu. Trong khi đó đường đi có nhiều đoạn đi dưới lòng suối cạn thì vào ngày mưa thì gần như là chân sẽ ngập nước suốt. Về việc làm thế nào để tránh vắt thì mình sẽ viết ở phần lưu ý cuối bài nhé.

Sau bữa trưa nghỉ ngơi thoải mái thì đi bộ thêm khoảng 1 tiếng rưỡi nữa thì sẽ đến cửa hang Đại Ả để bơi vào hố sụp Kong. Độ dài bơi là 300m nhưng mình nghĩ có vẻ còn hơn vì thấy bơi khá lâu hoặc có thể là do nước lạnh quá nên mình không bơi được nhanh. Dù đi trời nắng tháng 4 nhưng nước ở trong hang ngầm vẫn rất là lạnh, chính vì thế mình thấy bên tour cho mượn khăn tắm rất là hay, để khi bơi lên có cái lau người luôn. Bạn nào không muốn bơi thì có thể đi bè vào bên trong hang, tuy nhiên là số slot ngồi bè cũng không nhiều vì bè các anh porter dùng để chở đồ tour và cả balo của các bạn nữa, lúc bơi thì mình sẽ bơi người không. Bạn nào không biết bơi hoặc bơi kém thì yên tâm sẽ có các trợ lí an toàn bơi cùng và đẩy người đi cho nhanh.

Có lưu ý là trong hang rất tối, khó quan sát nên khi bơi thì các bạn cần thiết phải mặc áo phao, đội mũ bảo hiểm có đèn do bên tour cung cấp để đảm bảo an toàn tuyệt đối, dù rằng có thể bạn bơi rất giỏi, vì nhỡ có vấn đề gì xảy ra thì việc cứu hộ sẽ rất khó khăn.

Ok bơi xong vào đến hố sụp Kong thì ngày đầu tiên cũng xong, nghỉ ngơi, ăn uống và chụp hình thôi.

Sau khi ăn tối, người thì uống trà trò chuyện, người thì đi ngủ sớm, mình thì mang chân máy ra phơi sáng. Nếu vào một ngày đẹp trời không có mây thì bạn có thể nhìn thấy một bầu trời sao trong hố sụp. Kong Collapse có miệng hố nghiêng về phía Tây Tây Bắc nên không thể thấy phần đẹp nhất của Milkyway nhưng dù sao thấy bầu trời sao cũng là tuyệt lắm rồi. Hôm mình đi còn có cả trăng nữa nên cảnh cũng khá là ma mị. Mình đã rủ bạn đồng hành dậy sớm từ 3h sáng để chụp sao khi mà trăng đã lặn.

Ngày 2: Hố sụp Kong – Hang Tiger – Hang Over – Hang Pygmy (một ngày trong lòng đất)

Ngày 2 bắt đầu bằng việc bạn sẽ được chơi “game” du dây 10m từ mỏm đá đầu ếch trong hố sụp Kong. Trợ lí an toàn sẽ giúp bạn đeo đai an toàn, giải thích cho bạn về các thiết bị an toàn, thiết bị hãm…Bạn sẽ được đu từ trên mỏm đá xuống để tạo dáng chụp hình.

Ngoài lề chút là tour cao cấp nhất của Jungle Boss là tour đu dây 100m từ đỉnh hố sụp Kong xuống (nói là đỉnh thôi chứ chưa phải đỉnh, vì từ đỉnh hố sụp xuống là 450m mà cái đó mạo hiểm quá nên không thể khai thác thương mại đại trà được) cũng ở trong hố sụp Kong này, dành cho các bạn thích trải nghiệm cảm giác mạo hiểm thực sự, còn với các bạn đu dây chụp hình sống ảo thì chọn tour 3 ngày đu từ mỏm đầu ếch này xuống là hợp lí rồi.

Sau khi ăn sáng, đu dây xong thì dọn đồ để di chuyển tiếp thôi. Các anh porter sẽ thu dọn lều trại, đồ tour và ra lại bằng bè mà hôm trước vào hang Đại Ả và sang bãi camp ở cửa hang Pygmy của ngày thứ 2, còn HDV và các trợ lí an toàn sẽ dẫn khách đi một lối thông khác để đi vào đoạn giữa của hang Hổ (hang Tiger).

Lối thông này rất nhỏ và hẹp, dài khoảng 100m, bạn sẽ phải luồn lách, bò, leo cầu thang để đi. Nó làm mình liên tưởng đến cụm từ mà anh em chơi bóng đá hay dùng là “vào hang” mỗi khi đội nhà thua hay cảnh làm đồ án môn học ngày trước học đại học – “vào hang” làm đồ án là cắt đứt liên lạc, 1 tuần hay chục ngày sau mới thấy ngoi lên.

Đây giống như một đoạn sụp giữa hang Hổ với Kong Collapse, đá tảng đè lên nhau và chỉ chừa những kẽ hở rất hẹp, rất nhiều kẽ hở và không có đường đi xác định. Chúng tôi lúc đi thẳng, lúc leo lên, leo xuống, rẽ ngang, dọc. Có những đoạn là đường độc đạo, phải rạp cả người xuống mà bò, ngay ngoài mép chân là vực sâu đen ngòm soi đèn không thấy đáy. Nếu không phải có người dẫn đường thì chắc chắn là không thể đi đường này được.

Qua được lối thông này thì bạn sẽ vào được phần giữa của hang Hổ. Ở đây thì bạn sẽ có 2 lựa chọn, một là bơi 100m để vào cửa sau của hang Hổ ngắm cảnh, hai là không bơi thì đi ra luôn cửa trước của hang Hổ đợi đoàn để sang hang Over.

Quan điểm của mình là đã đi thì trải nghiệm cho hết nên bơi thôi.

Toàn bộ quá trình bơi là trong bóng tối nên mình không có chụp được. Hôm nay chỉ bơi có 100m nên cảm thấy dễ hơn hôm qua rất nhiều, nước cũng thấy đỡ lạnh hơn.

Phần cửa sau của hang Hổ cũng khá là đẹp, vì có nước nên có rêu xanh bám trên đá, những cây dương xỉ, cây dây leo…À cái tên hang Hổ cũng bắt nguồn từ đây, đoàn thám hiểm khi lần đầu khám phá hang đã thấy những dấu chân Hổ ở khu vực cửa sau này nên đặt tên luôn là hang Hổ.

Bơi qua chơi rồi lại bơi lại, sau đó lấy đồ rồi đi tiếp khoảng 1km là ra cửa trước của hang Hổ. Phân biệt cửa trước với cửa sau của 1 hang thì người ta dựa theo chiều nước chảy, cửa nào mà nước chảy vào thì gọi là cửa trước, chảy ra thì gọi là cửa sau.

Đường sang cửa trước của hang Hổ khá là khó đi khi bạn phải lần theo những vách đá tai mèo sắc nhọn hay men theo thành những bể nước dốc đứng. Tới gần cửa trước thì đường sẽ dễ đi hơn khi mà địa hình như là một hoang mạc đá lổn nhổn. Cá nhân mình rất thích cửa trước của hang Hổ vì cảm giác nó như trong mấy bộ phim science fiction vậy, to lớn, hoang tàn.

Ra đến cửa trước hang Hổ thì bạn sẽ đi qua một khu vực được gọi là Doline (hố sụp) dài khoảng 100m để tiến vào hang Over. Thực tế thì khu vực này như là một dòng sông đá, cây cối đã xâm nhập khá nhiều.

Hang Over có thể coi là hang đẹp nhất trong cả 3 hang với chiều dài 3,3km. Những măng đá, nhũ đá lấp lánh, những ruộng bậc thang trải dài, loài cá không mắt, hóa thạch trên đá…

Đẹp nhất là khu vực được đặt tên là Massive Attack, đoạn này có chỗ rộng tới 125m và cao tới 80m, là khu vực tập trung thạch nhũ với những hình thù kì dị, ma mị.

Và đặc biệt nhất trong hang Over là bạn có thể thấy ngọc động, một loại nhũ rất độc đáo không phải trong hang nào cũng có, nơi gần nhất bạn có thể thấy ở Việt Nam là trong hang Sơn Đoong. Ngọc động Sơn Đoong thì có thể to như quả bóng chày còn ngọc động ở hang Over có những quả to như quả bóng golf.

Qua khu vực này là tới cửa trước của hang Over, bạn sẽ lại gặp một hố sụp (doline) giữa hang Over và hang Pygmy dài khoảng 50m. Bạn cần cẩn thận để tránh xước xát chân tay, chấn thương bởi những mỏm đá tai mèo sắc nhọn trên đường đi.

Tới cửa sau của hang Pygmy mình đảm bảo rằng bạn sẽ phải wow lên vì…hang quá lớn. Pygmy là hang lớn thứ 4 thế giới và nếu bạn chưa đi Sơn Đoong, chưa đi hang Én thì bạn sẽ phải sửng sốt vì lần đầu tiên thấy một cái hang lớn đến như vậy. Có lẽ nhét cả trung tâm thương mại dưới lòng đất của Royal City vào đây vẫn…lọt thỏm.

Có nguyên cả một nghĩa địa “thân cây” trong hang bởi dòng nước xoáy chảy vào cuốn theo cây cối vào dòng sông ngầm bên dưới mà nhìn từ trên xuống nó chỉ là một cái lỗ đen hun hút không thấy đáy.

Đoạn tiếp theo bạn sẽ phải đi theo mép vực và vượt qua khu vực được gọi là sống lưng khủng long trong hang. Đoạn này có thể coi là nguy hiểm nhất trong cả hành trình này, dài khoảng 500m. Yên tâm là đã có hệ thống đai và dây an toàn bắn vào vách đá và các trợ lí an toàn của tour hỗ trợ.

Qua được đây thì bạn sẽ đến cửa trước của hang Pygmy cũng là bãi cắm trại của ngày thứ 2.

Bãi cắm trại này nằm lọt thỏm trong hang nên không phải lo vấn đề mưa gió. Tuy nhiên ở đây có rất nhiều chim én nên hãy cẩn thận bị chim ẻ trúng đầu, để bảo toàn cho mái tóc đen của bạn không bị tô điểm thêm bất kì chấm trắng nào thì mình nghĩ bạn nên đội mũ mọi lúc khi đi ra khỏi lều.

Hang Pygmy cũng được dân địa phương gọi với cái tên là hang Én và để phân biệt với hang Én trong tour của Oxalis (hang Én Đoong – hang Én ở bản Đoong) thì hang này gọi là hang Én Rục Cà Ròong (hang Én ở vùng Rục Cà Ròong).

Hang Pygmy cũng có khá nhiều góc chụp hình. Ví dụ leo lên phía trên hang để chụp xuống bãi trại và cửa hang. Trong hang cũng có một khối nhũ hình tròn được gọi là birthday cake hay wedding cake fake (vì gần giống với wedding cake trong hang Sơn Đoong).

Bạn nào thích cây cối thì chắc sẽ mê mẩn đám dương xỉ ở khu vực cửa hang. Cửa hang mở theo hướng Đông Đông Nam nên hôm nào trời quang, vào buổi tối thì bạn cũng có thể phơi sáng milkyway (dải Thiên Hà) ở đây.

Ngày 3: Hang Pygmy – dốc Cỏ – Km 25 đường 20 Quyết Thắng (trekking 9 Km)

Ngày 3 sẽ là ngày nghỉ ngơi thoải mái để ra khỏi rừng (mà thực tế ngày nào cũng thoải mái mà, mãi tận 9h mới bắt đầu đi).

Bạn sẽ mất khoảng hơn 1 tiếng đồng hồ để đi lên đỉnh con dốc được gọi là dốc “Mẹ ơi”, dốc khá gắt và nhiều đá tai mèo.

Mình khá thích đoạn rừng sau dốc “Mẹ ơi”, đúng chuẩn “vườn quốc gia” mà mình mong muốn. Rừng đẹp, nhiều cây to và nhiều cây đẹp nữa, không đìu hiu như đoạn rừng ngày 1.

Ngày 3 đi khá nhẹ nhàng, đoàn mình đi từ 9 rưỡi cho đến 1 rưỡi chiều là ra tới đường, chưa kể còn nghỉ trưa ăn uống nữa.

Xe về tới Jungle Boss mất thêm khoảng 1 tiếng nữa, đủ thời gian cho bạn tắm giặt ăn tối nếu muốn đi xe giường nằm đêm về luôn.

Đánh giá

Độ khó

Bình thường, không quá khó, mình nghĩ nó đương tương mấy cung đi núi 2 ngày như Tà Chì Nhù, Nhìu Cồ San, Lùng Cúng. Bạn không cần phải tập luyện kinh khủng quá để tham gia tour này đâu, có vận động hàng tuần là được.

Tour có đáng tiền không?

Đáng, thời điểm này là rất đáng. Với giá tour như hiện tại của bên Jungle Boss thì mình thấy bạn nên đi trước khi nó tăng giá. Được trải nghiệm từ đi bộ xuyên rừng, bơi hang, đu dây, đi trong lòng đất, cắm trại ngắm sao trời…Mình rất thích buổi sáng thức dậy ở hố sụp Kong khi mà mở cửa lều ra chỉ có tiếng chim ríu rít trong một bầu không khí mát lạnh, không phải lúc nào bạn cũng được tận hưởng 1 buổi sáng như vậy. Chưa kể con người Quảng Bình rất dễ thương, các anh porter, các anh trợ lí an toàn.

Đơn vị tour (tư vấn, hướng dẫn viên, porter…)

Jungle Boss là đơn vị độc quyền của tour này nên bạn sẽ không có lựa chọn nào khác cả. Nhìn chung thì mình thấy tour ổn, tư vấn đủ thông tin, có xe đưa đón Đồng Hới – Phong Nha, đồ ăn trong tour ổn và đủ chất, chỉ có một số vấn đề về bảo tồn mình nghĩ đã độc quyền được thì nên làm tốt hơn. Điều mình thích nhất ở bên tour là dàn nhân sự HDV, trợ lí an toàn, porter, đầu bếp. Các anh rất thân thiện, tận tình, vui tính và nhẫn nại, lo cho khách như con vậy. Nghe giọng mà như muốn rụng tim:

• Em ăn no chưa em hè?
• Bắc ơi, đi đường bên ni nha.
• Em ăn mì hay phở anh làm cho hè?

Có thể hữu ích cho bạn

Nên đi vào thời gian nào?

Từ tháng 2 cho đến tháng 6 là khoảng thời gian hợp lí khi mà ít mưa, có nắng thì đi trong rừng cũng rất mát mẻ, nhiệt độ trong hang cũng không quá lạnh.

Chuẩn bị đồ như thế nào?

Bên tour có hướng dẫn phần này khá chi tiết, bạn nên đọc hết phần chi tiết tour nhé.

Có cần thiết mua giày thoát nước không?

Nếu bạn chưa muốn đầu tư quá nhiều vào đồ đi hang thì vẫn có thể dùng giày đi trek núi, giày chống nước cũng được nhưng nên mang theo một đôi xăng đan để khi qua suối hoặc bơi trong hang thì cất giày đi và dùng dép. Bên tour cũng cho mượn cả giày bộ đội và xăng đan, bạn nên hỏi trước để chọn cỡ nhé.

Có cần thiết mang đèn pin không?

Không, bên tour đã chuẩn bị đèn cho bạn, còn có pin để thay khi hết nữa nên không cần thiết. Nếu bạn cần nhiều đèn để setup chụp trong hang thì nên mang thêm, tuy nhiên cần đèn có độ sáng cao, từ 2000 lumen trở lên.

Đồ điện tử, máy ảnh thì sao?

Máy ảnh, điện thoại, sạc dự phòng…nhưng cần thiết phải có túi khô để tránh nước vào, càng nhiều túi càng tốt. Điện thoại thì nên mua loại túi chống nước có đeo ở cổ. Mình đã để nước vào máy ảnh lúc cho vào túi để bơi trong hang Hổ vì chủ quan chỉ để 1 lớp túi bóng.

Sợ vắt thì phải làm như nào?

Tất cao cổ, áo dài tay, mũ rộng vành, khăn ống trùm cổ, mấy khu vực hở vắt dễ chui vào và bạn ít để ý như cổ chân với quần, thắt lưng, cổ thì cần kín hoặc quần áo trùm qua được. Bên tour cũng cung cấp bình xịt côn trùng, cũng có tác dụng đuổi vắt 1 phần, thường xuyên xịt vào những khu vực đó thì tỉ lệ vắt bám sẽ thấp hơn. Mỗi khi dừng nghỉ thì kiểm tra giày, ống quần, cổ xem có con nào không thì bỏ nó đi.

Quan trọng nhất là hạn chế dừng nhiều ở những khu vực ẩm ướt, bóng râm, bụi cây vì những nơi đó là nhiều vắt nhất, nếu dừng thì hãy dừng ở chỗ có ánh nắng hắt vào, khô ráo. Vắt phải mất thời gian di chuyển mới bám lên được giày hay quần của bạn, rồi phải mất thời gian để tìm đến khu vực hút máu được, nên nếu bạn bịt kín những phần hở của trang phục, xịt thuốc chống côn trùng, check giày quần áo thường xuyên, hạn chế dừng những chỗ nhiều vắt thì tỉ lệ bị vắt đốt sẽ rất thấp. Mình mặc áo cộc tay, quần sooc trong khi anh em bịt kín mít mà mãi chẳng thấy con vắt nào bám cả. Buồn

Trong hang có vắt không?

Không, chỉ bên ngoài rừng mới có thôi.

Chỗ tắm rửa, vệ sinh trong tour có đảm bảo không?

Ngày 1 thì bạn đã bơi trong hang rồi nên khi lên bờ thì lau người, thay quần áo thôi. Ngày 2 thì có khu vực tắm ở bãi camp nhưng xuống đến nơi nhìn xong mình không muốn tắm lắm, thay quần áo để đi ngủ thôi.

Chỗ vệ sinh thì bên tour có chuẩn bị nhà vệ sinh dã chiến, xí bệt, đi xong rắc trấu lên cũng khá là ok.

Di chuyển như nào để trải nghiệm full hết?

Nếu có thời gian thì mình nghĩ bạn nên dành thêm 1 ngày rưỡi đến 2 ngày, cộng thêm 3 ngày tour để có thể ăn chơi thả ga. Ngày đầu thì nên đi tàu hỏa vào Đồng Hới, loại tàu giường nằm khá là chill khi đi cùng nhóm nữa thì bày đủ trò, boardgame, ăn, ngủ, ngắm cảnh, sống ảo. Từ Hà Nội thì có thể đi tàu lúc 6h sáng, tàu 4h chiều và tàu 7h tối, tàu lúc 6h sáng thì cần thêm 1 đêm ở Phong Nha nữa, ăn đặc sản cá trắm sông Son cực ngon. Ngày thứ 3 của tour từ rừng ra thì về Đồng Hới ở 1 đêm, tối đi càn quét ẩm thực Quảng Bình, sáng đi dạo biển Nhật Lệ cũng rất là ok la, sau đó chiều bay về là trọn vẹn hành trình.

OK như thế là hành trình khám phá hố sụp Kong – hang Hổ – hang Over – hang Pygmy của mình đã hết. Có câu hỏi gì thêm các bạn cứ nhắn bên dưới, mình sẽ trả lời sau nha. Xin cảm ơn đã đọc tới đây. Bye